کتاب جان شیفته اثر رومن رولان – دو جلدی

معرفی

رمان «جان شیفته» نوشته‌ی «رومن رولان» را «م. ا. به‌آذین» به فارسی برگردانده است. فضای این داستان در فرانسه‌ی اوایل قرن بیستم روایت می‌شود و وضعیت اجتماعی این دوران را برای خواننده به تصویر می‌کشد. شخصیت اصلی داستان زنی به نام آنت ریوی‌یر است. نویسنده درباره‌ی این اثر گفته است: «قهرمان اصلی جان شیفته، آنت ریوی‌یر به گروه پیشتاز آن نسل زنان تعلق دارد که در فرانسه ناگزیر گشت به دشواری، با پنجه در افکندن با پیشداوری‌ها و کارشکنی همراهان مرد خویش، راه خود را به سوی یک زندگی مستقل باز کند.» در بخشی از داستان می‌خوانیم: «ده سال پیکار با خویشتن/ باید با خود پیکار کرد تا از خور برتر رفت/ ده سال صلحی که دختر جنگ است و مادر جنگ/ گله‌مند نباش! صلح در پایان راه است/ به پیشواز آن برویم!/ دوست من زن من، زخم‌هایم را به تو پیشکش می‌کنم/ این بهترین چیزیست که زندگی به من داده است/ زیرا هرکدام از آنها نشانه‌ی گامی به پیش است.» کتاب حاضر را انتشارات «دوستان» منتشر کرده و در اختیار مخاطبان قرار داده است.

خلاصه داستان

«آنت ریوی‌یر» شخصت اصلی این رمان است. زنی مدرن با اندیشه‌هایی متفاوت که حاکی از استقلال او از زنان جامعه خود است. در خلاصه داستان آمده است: «جان شیفته سرگذشت زنی را نقل می‌کند که روحی شیفته و عاشق دارد و زندگی‌اش مانند نام خانوادگی‌اش، ریوی‌یر (به معنای رودخانه) به رودی پرپیچ و خم و پرآب و غنی می مانَد. جان شیفته با شیفتگی آنت ۲۴ ساله به پدرش و مرگ او آغاز می‌شود. در همین زمان آنت باردار می‌شود و ازدواج با پدر فرزندش را رد می‌کند. سپس خواهر ناتنی‌اش را کشف می‌کند و شیفته او می‌شود. جان شیفته‌ی آنت پس از آن عشق مادرانه را درمی‌یابد. در جلدهای بعدی کتاب، آنت و پسرش، مارک ریوی‌یر درگیر حوادث تاریخی فرانسه می‌شوند و «بدین سان، زندگی او (آنت) در دو سطح موازی پیش می‌رود؛ و دیگران جز زندگی رویی او را نمی‌شناسند. در آن زندگی دیگر، آنت همیشه تنها می‌ماند.» و این «زندگی دیگر»، جریان زیرین و ناپیدای رود، جان شیفته نام دارد»

زنان مدرن اوایل قرن بیستم

کتاب شرح حال مردم فرانسه در ابتدای قرن بیستم میلادی است. کتاب به لحاظ ارجاعات سیاسی اجتماعی رمان مهمی محسوب می شود. در یادداشت نویسنده بر این رمان آمده است: «قهرمان اصلی جان شیفته، آنت ریوی‌یر به گروه پیشتاز آن نسل زنان تعلق دارد که در فرانسه ناگزیر گشت به دشواری، با پنجه در افکندن با پیشداوری‌ها و کارشکنی ِ همراهان مرد خویش، راه خود را به سوی یک زندگی مستقل باز کند.»رولان را باید یکی از پیشروان در سبک ناتورالیسم به حساب آورد. این موضوع را از نثر و شیوه ی پرداخت او نیز می توان فهمید. در مورد آمده است: «… آنت شوم‌ترین جنگ‌ها را شناخت. جنگ کارگران را، نه بر ضد طبیعت یا اوضاع یا توانگران، تا نان خود را از چنگشان بیرون کشند، بلکه جنگ کارگران بر ضد کارگران، تا نان و خرده‌ریزه‌هایی را که از میز توانگران یا دولت، این قارون خسیس به زیر ریخته می‌شود از همدیگر بربایند… این نهایت بی‌توانی است. و باز در زنان محسوس‌تر است. خاصه در زنان زان روزگار، زیرا نشان می‌دادند که هنوز از سازمان یافتن عاجزند. آنان همچنان در مرحله جنگ بدوی مانده بودند، جنگ یک تن با یک تن؛ به جای آنکه رنج‌های خود را با هم پیوند دهند، بر شماره آن باز می‌افزودند.  

رولان، نویسنده ای آکادمیک

«ژان کریستف» و «جان شیفته» از مهمترین آثار این نویسنده محسوب می شوند. نویسنده ای که جزو نویسندگان آکادمیک فرانسه محسوب می شود. او پس از اخذ مدرک دکترا، در دانشگاه تدریس می کرد و پس از آن به نوشتن روی آورد. «رومن رولان انسان صلح‌دوستی بود. او به دعوت ماکسیم گورکی در سال ۱۹۳۵ به شوروی رفت و با استالین ملاقات داشت. علی‌رغم تمایل به اندیشه‌های مارکس، علیه استالین و حکومت شوروی مقالات متعددی انتشار داد. در ۱۹۱۴ به سوئیس رفت و ۲۳ سال از عمر خود را در آنجا گذراند. در همان‌جا با مهاتما گاندی آشنا شد.» رومن رولان در سال ۱۹۱۰ مفتخر به دریافت نشان لژیون دونور (بالاترین مدال افتخار فرانسه) شد و در سال ۱۹۱۳ جایزه‌ی بزرگ آکادمی فرانسه را دریافت کرد. در سال ۱۹۱۶ نیز جایزه ادبی نوبل را به دست آورد.